genografie.nl logo

Non Paternity Event

Ötzi

*

Home Facebook DNA testen DNA Stambomen DNA Websites Verre Voorouders NPE
<

*

Stambomen van families en stambomen van Y-DNA overlappen elkaar niet altijd. Ergens in de stamlijn is dan de wettelijke vader niet de natuurlijke vader. Het betreft hier dus onverwachte vondsten bij genetisch genealogisch onderzoek.

Het Engels kent hiervoor verschillende termen termen: Non Paternity Event (NPE) – Exogenous Ancestry – Undocumented Non-patrilineal Y-DNA transmission.
Het meest wordt gebruikt NPE, aar een toenemend aanral mensen houdt niet van de term NPE en gebruiken MPE (Misattributed Paternity Event) verkeerd toegeschreven vaderschapsgeval.

Voor dit verschijnsel zijn verschillende oorzaken aan te wijzen:

1. 

Een kind uit een buitenechtelijke relatie van de moeder.
Dit wordt het meest genoemd maar komt het minste voor, in West-Europa is dat minder dan 1%. In het Engels Misattributed paternity (MAP).

Nederland

2.

Een kind van een ongehuwde moeder.

3.

Een voorkind van een vrouw dat bij een huwelijk erkend wordt door de echtgenoot.

4.

Adoptie, zie hiernaast.

5.

Verkrachting, vooral tijdens oorlogen door soldaten.

6.

Aanneming van moeders achternaam.
Dit wordt vaak gedaan wanneer de achternaam van de moeder uit dreigt te sterven en ook wanneer de familie van de moeder een hoger aanzien heeft dan die van de vader.

7.

Aanneming van de naam van de plaatselijke heer in wiens dient men is. Dit is in de Middeleeuwen vaak gedaan wanneer men nog geen familienaam had.

Door deze gebeurtenissen is de doorgifte van het Y-DNA ongelijk aan de doorgifte van de achternaam. Vaak is zoiets bekend. In de gerechtelijke archieven zijn hierover rechtszaken terug te vinden tot vele eeuwen terug. Maar soms ook niet en dan zijn er bij binnenkomst van DNA-uitslagen onverwachte bevindingen. Het is een uitdaging de bron dan vinden.

Het is voor de meeste mensen moeilijk in te schatten of dit ergens in hun stamboom voorkomt. Vaak is het ook niet interessant, omdat het precieze verleden toch niet te achterhalen is. Het verhaal van de familie is een verzameling verhalen en mythen uit het verleden. Een kind dat opgroeide in een gezin met een vader die de naam doorgaf is evenzeer een kind van hem als van de vader die het genetische DNA doorgaf.

Een biologische NPE, die niet uit het DNA blijkt, althans niet met de nu gebruikelijke testen, treedt op wanneer een zoon het kind is vaders broer, oom of de grootvader van vaders kant. De wettelijke vader is in dit geval niet de natuurlijke vader maar het DNA klopt wel.

De kans op een NPE

Recent zijn er drie onderzoeken gepubliceerd over het voorkomen van deze NPE's. De percentages waren achtereenvolgens voor Duitsland 0,94% (1) voor Zwitserland 0,87% (2) en voor Vlaanderen iets onder de 1% (3). Dit is dus bij minder dan één op de honderd vader-zoon relaties.

Wanneer bij twee families van gelijke achternaam verschillende haplogroepen gevonden worden of wanneer een gelijke haplogroep gevonden met onderling sterk afwijkende haplotypen dan kan men er dus van uitgaan dat het hier twee verschillende families betreft die ieder door een eigen reden tot eenzelfde achternaam zijn gekomen.

Ons is één gedocumenteerd geval van NPE bekend. Op onze pagina DNA stambomen zien we dit verschijnsel niet.

MRCA

In de genografie wordt vaak de term MRCA Most-Recent-Common-Ancestor gebruikt. In het Nederlands Meest Recente Gemeenschappelijke Voorvader. Voor een achterneef en achternicht zijn dit de gemeenschappelijke overgrootouders. Bij het Y-DNA onderzoek hebben we het meestal over voorouders die veel generaties terug leefden.

Wanneer twee mannen dezelfde naam hebben en hun Y-chromosoom zo goed als gelijk is, kan men er zeker van zijn dat hun gezamenlijke stamvader eenzelfde naam droeg.

Op de Wikipedia wordt verwezen naar een aantal onderzoeken naar NPE. Lange tijd waren er publicaties die een percentage van 10% aannamen. Dit bleek een grote overschatting te zijn. In de West-Europese landen ligt het percentage in de orde van 1-2%. Dit is dus het percentage waar de juridische vader bewezen anders is dan de genetische vader.

Daarnaast zijn er nog de percentages van de ongetrouwde moeders, die zelf hun naam doorgaven aan hun kind, danwel later trouwden, waarna de nieuwe echtgenoot de naam doorgaf aan het kind. Beide categorieën zijn in de genealogie redelijk goed terug te vinden. Het NPE-percentage ligt in bepaalde culturen beduidend hoger. Grote verschillen treden op tussen landen (Zwitserland minder dan 1% en Mexico boven 10%) en ook binnen steden (In Michigan bleken twee verschillende groepen resp. 1.4% resp. 10% te zijn). Dergelijke verschillen zijn ook in Nederland te verwachten tussen traditionele dorpen en oude armere wijken van grote steden. Bij de eerste zijn de percentages waarschijnlijk lager, bij de tweede groep waarschijnlijk hoger.

*

Noten:
- 1 Michal Wolf e.a., Estimating the Prevalence of Nonpaternity in Germany, Human Nature, Hune 2012, vil. 23, Iaa, 2, pp 208-217. (Terug)
- 2 Sasse, Estimating the Frequency of Nonpaternity in Switzerland, Human Nature, Hune 2012, vil. 23, Iaa, 2, pp 208-217. (Terug)
- 3. M.H.D. Larmuseau e.a., Low historical rates of cuckoldry in a Western European human population traced by Y-chromosome and genealogical data, Proceedings of the Royal Society Biological Sciences, Rec. September 2013, Acc. September 30 2013. (Terug)


Genografie Nederland

Laatste bewerking: