Waar komen de stukjes van mijn DNA vandaan?

Via de blauwe lijn kan het Y-DNA onderzocht worden; in het rood kan het mtDNA onderzocht worden, en in het groen is aangegeven van wie het autosomaal DNA te onderzoeken zijn. Van de personen in grijs wordt geen DNA meer gedeeld, alhoewel het ook voorouders zijn. Van de recente voorouders wordt steeds zo'n 50% van het DNA verdeeld. Na ongeveer vijf generaties wordt dit anders. Dan zijn er voorouders waarvan men kleine stukjes DNA heeft en voorouders waar men geen DNA van heeft. Hoe verder men terug gaat, hoe kleiner de kans dat men nog een gezamenlijk stukje DNA vindt.

Hier is de relatie tussen mijn vader, moeder en hun gezamenlijke voorouders te zien.

De analyse met Geno 2.0

De autosomale gegevens van Geno 2.0 zijn beperkt. Ze zijn vooral bedoeld om te zien waar je autosomale DNA vandaan komt. De oude autosomale DNA zijn per gebied op de aarde verschillend. Indien de ouders uit twee verschillende delen van de wereld komen, is dit duidelijk te zien. In dat geval zal er 50% van het DNA uit het ene gebied komen en 50% uit het andere.

Het bleek mogelijk om de autosomale metingen op volgorde te leggen. Vervolgens stelde ik mijzelf de vraag: hoe zou het patroon er uit zien als ik een stukje chromosoom van mijn gezamenlijke voorouders zowel via mijn vader als via mijn moeder ontvangen zou hebben. Het stukje chromosoom zou dan dan uit elementen AA, CC, GG of TT bestaan, maar geen combinatie, dus geen CA of AG. Als ik een stuk op een chromosoom zou hebben waar ik een lange rij zou hebben die alleen uit AA, CC, GG en TT bestaat, zou ik hetzelfde segment van twee kanten hebben ontvangen. Dit vond ik niet. Ik rekende ook nog uit hoe lang een dergelijk stuk zou zijn, en concludeerde dat, indien ik hetzelfde segment van twee kanten ontvangen zou hebben, ik dit had moeten kunnen meten. Ik concludeerde dat ik geen dubbele delen in mijn auDNA heb als gevolg van de verre familieband tussen mijn ouders.

Een controle met ftdna gegevens van mijn ouders

De bovenstaande analyse was gebaseerd op Geno 2.0 gegevens, echter zonder dat de gegevens bedoeld waren voor dit doel. Er was dan ook geen standaard tooling om dit te controleren. Voor de zekerheid heb ik een auDNA test bij familytreedna aangevraagd voor zowel mijn vader als moeder (totaal € 128). Na ontvangst hebben we het wangslijm in de potjes gedaan en opgestuurd. Daarna was het wachten.

Nadat de uitslag binnen was, was het kijken naar de "matches". Mijn ouders bleken inderdaad verwant, en precies wat je zou verwachten: "4th cousin". De stamboom kwam dus overeen met de auDNA gegevens; de volgens de genealogie geregistreerde afstamming was dus ook de biologische afstamming. De volgende stap was kijken welke stukken gelijk waren van de gezamenlijke voorouders.

Naast de tools van ftdna heb ik ook gedmatch gebruikt. Daarmee werd tevens zichtbaar wat duidelijk en zeker was en wat afhankelijk was van de gekozen tools. Verschillen tussen de tools zijn het gevolg van de verschillende interpretaties van de ruwe metingen.

Van een gelijk gemeten segment worden steeds de beginpositie op het chromosoom gemeldt, de eindpositie en cM. Een cM is een centiMorgan. Eén Morgan is een lengte waarvan de verwachting is dat er per generatie een splitsing plaats vindt. Eén cM is het honderdste deel hiervan.

Er blijken zes segmenten te zijn die mijn ouders beiden hebben. De resultaten van de tools zijn in de tabel geschetst:

In de kolommen "van Pa" en "van Ma" is aangegeven of ik het DNA-segment van mijn vader
of moeder geërfd heb.

Uit het vergelijk tussen de resultaten van ftdna en gedmatch is duidelijk dat de waarden van de segmenten niet exact bepaald kunnen worden. De twee methoden geven globaal gelijke resultaten, maar ze verschillen behoorlijk in detail.

Indien we accepteren dat kleinere segmenten ook kunnen matchen vinden we meer matches; de kleinere matches zijn echter niet betrouwbaar. Ze kunnen ook gevormd zijn als gevolg van toeval.

Vervolgens zijn de Geno 2.0 gegevens van mij gebruikt. Deze zijn vergeleken met die van mijn vader en moeder. Ik kon alleen de markers vergelijken die zowel door Geno 2.0 als door ftdna gemeten waren. Zo goed als alle Geno 2.0 markers zijn door ftdna gemeten; het was ongeveer 20% van de ftdna markers. Het bleek voldoende om het vergelijk te maken. Met behulp van een techniek "phasing" kon ik het chromosoom ontleden en bepalen wat de waarden van elk chromosoom was. Ik kon zo ook nagaan wat er met het gezamenlijke DNA deel van mijn ouders gebeurd was. Het bleek dat ik van de 6 segmenten er 1 van mijn vader gekregen had en 3 van mijn moeder. Het is alsof je twee keer een dobbelsteen gooit. Het ene segment dat ik van mijn vader gekregen had, zat niet in de set van 3 die ik van mijn moeder gekregen had. Het resultaat is dat ik van deze DNA-delen van Adrianus van Zeeland en Petronella van Lijssel, ik er drie via mijn moeders lijn gekregen heb en een via mijn vaders lijn. Het aantal Geno 2.0 markers dat identiek was tussen mijn vader en moeder is aangegeven in de laatste kolom van de tabel.

Conclusie

1 De stamlijnen van Adrianus en Petronella uit de genealogie komen overeen met de DNA gegevens.
2 Ik heb geen dubbele delen in mijn autosomaal DNA.

Een vervolg?

Naast bovenstaande zoektocht naar een gelijk stukje DNA, is het ook mogelijk op zoek te gaan naar andere lijnen in de stamboom. Zo vond ik zowel op ftdna als gedmatch personen die zowel een relatief nabije relatie met mijn vader als mijn moeder hebben, maar iets verder dan tussen mijn vader en moeder. We kunnen dus verwachten dat zij verwant zijn aan een van de ouders of grootouders van Adrianus en Petronella. Hiervoor zal er gezocht moeten worden in de stambomen van de personen waar ik een match mee heb.

Hetzelfde is mogelijk met de personen die een relatief korte DNA-afstand hebben tot een van mijn ouders. Indien de afstand te groot wordt, wordt de kans op succes heel klein.